Emekli aylıklarının milli gelire oranı yüzde 7’den yüzde 6,1’e geriledi. DİSK-AR — Tablo 6; yıllık değerler: ‘Emekli aylıklarının GSYH içindeki payı (%)’ araştırmasına göre emeklilerin nüfus içindeki payı artarken pastadaki payı düşüyor.
(Veri kaynağı: DİSK-AR — Tablo 6; yıllık değerler: “Emekli aylıklarının GSYH içindeki payı (%)” ve ‘Emeklilerin nüfus payı’ (%)
| Yıl | Emekli aylıkları / GSYH (%) | Emeklilerin nüfustaki payı (%) |
|---|---|---|
| 2020 | 6,8 | 14,9 |
| 2021 | 5,6 | 15,2 |
| 2022 | 4,5 | 15,4 |
| 2023 | 5,3 | 17,8 |
| 2024 | 6,1 | 18,5 |
(DİSK-AR raporu 2024 yılında ‘Emekli ve hak sahiplerinin nüfus içindeki payının %18,5’e yükseldiğini’ ve aynı yıl emekli aylıklarının GSYH içindeki payının %6,1 olduğunu vurgulamaktadır.)
DİSK-AR tarafından hazırlanan ve 13 Temmuz 2025’te kamuoyuyla paylaşılan araştırmadan özet bulgular şöyle:
-Emeklilerin nüfus içindeki payı artarken pastadaki payı düşüyor.
-Türkiye’de emekli aylıkları dibe doğru eşitleniyor!
-Türkiye’de ortalama emekli aylığı 2003’te asgari ücretin yüzde 36 üzerinde iken günümüzde asgari ücretin yüzde 22 altına geriledi!
-2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2025’te bu oran yüzde 29’a geriledi.
-Emekli aylığı ve hak sahiplerine yapılan ödemelerin GSYH’ye oranı AB-27 ülkelerinde ortalama yüzde 9,8 iken Türkiye’de yüzde 3,7’dir.
-2009-2024 arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan bütçe transferlerinin Bütçe ve GSYH’ye oranı ciddi biçimde düştü.
-2025 yılının ilk yarısında ortalama emekli aylığı 17.252 TL ortalama işçi emekli aylığı ise 17.089 TL’dir! Buna karşın en düşük emekli aylığı 14.469 TL’dir.
-Emekliler ve onların hak sahipleri, işçilerden sonra Türkiye’nin en büyük toplumsal grubu durumundadır: 2024 itibarıyla emekli ve hak sahipleri Türkiye nüfusunun yüzde 18,5’ini oluşturuyor.
-15,9 milyon emekli ve hak sahibi kişi sayısı ile Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde emekli ve hak sahibi sayısının en fazla olduğu üçüncü ülkedir.
-‘Türkiye’de emekli sayısı çok fazla, aktif/pasif oranı çok düşük’ iddiası doğru değildir. Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kapsamında çalışanlar aktif sigortalılara dahil edildiğinde aktif-pasif oranı 2024 yıl sonu itibarıyla 1,75’tir. Avrupa ülkelerinde ortalama aktif/pasif oranı ortalama 1,5’tir.
-Düşük emekli aylıkları sebebiyle milyonlarca emekli tekrar çalışıyor veya iş arıyor: 2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2024’te yüzde 65,7’ye yükseldi.
‘Topyekûn bir yoksullaştırma dalgasıyla karşı karsıyayız.’
İktisatçı Yalçın Karatepe sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda emekli aylıklarını örnek göstererek topyekûn bir yoksullaştırma dalgasıyla karşı karsıyayız.’ ifadesini kullandı.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin gölge kabinesinde mevcut Hazine ve Maliye Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe sosyal medya paylaşımında şu sözlerini paylaştı:
‘Emekliye, memura ve işçiye ayrılan kaynaklar sürekli azalıyor. Emeklilerin nüfus içindeki payı artarken, emekli aylıklarının milli gelire oranı azalıyor. Emeklilerin nüfus içindeki payı yüzde 14’ten yüzde 18,5 çıkarken, emekli aylıklarının milli gelire oranı yüzde 7’den yüzde 6,1’e geriledi. Topyekûn bir yoksullaştırma dalgasıyla karşı karsıyayız. Bu söylediklerimiz sadece rakam değil, gerçek insanların gerçek yaşamları. Sadece son iki yılda yoksulluk ve sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya kalan 65 yas ustu nüfus 1 milyon kişi artarak 2,6 milyona çıktı. Herkesin toplumsal refahtan hak ettiği payı aldığı bir ekonomi modeli kuracağız.
