Çin, 1.4 milyarı aşan nüfusunu doyurabilmek için yıllık 700 milyar dolara ulaşan gıda tüketimine sahip ve gelir düzeyi arttıkça gıda talebi de yükseliyor. 2018 yılı itibariyle gıda ithalatı 118 milyar dolara ulaştı.
Çin tarım alanları bakımından dünyanın en büyük ülkesi ancak nüfusuna bu üretim yetmiyor. Bu nedenle Çin gıda lojistiği ile üretim çeşitlendirmesinde son yıllarda önemli adımlar atıyor. Öncelikle köylerde ve küçük birimlerdeki yetiştiricilik daha sermaye tabanlı ve teknik imkanlar açısından gelişirken, yurdışı gıda tedariğinde ciddi planlamalar yapılıyor. Bu stratejinin bir ayağında ise başka ülkelerde de çiftlikler kuruyor ve sözleşmeler üzerinden gıda ithalatının bir bölümünü kendi için ürettirme yoluna gidiyor.
Örneğin Çin’in sınırı Kazakistan’da Zhambyl bölgesinde, Dunganlar üzerinden yerel üretimi eline geçirmeye çalışıyor; Çin ve Kazakistan sınırında Korghos kasabasında Çin şirketler yatırım yapıyor. Ardından Çin’i Avrupa’ya bağlamak için ülke çapında demiryolu ve otoyol inşa ediliyor ve Jiangsu eyaletindeki Çin Lianyungang limanı aracılığıyla Kazakistan’ı Güneydoğu Asya’ya bağlayan bir ticaret koridorunu da devreye alıyor.
Çin, yurtdışı gıda lojistik altyapısıyla da küreselleşiyor
Yurtdışı lojistik altyapısı geliştirilirken Çin, uzak ülkelerde gıda çiftlikleri kuruyor; bu stratejiye denizaşırı çiftçilik deniyor. Yani Çin Gıda yatırımları da küreselleşiyor.
Çin bundan bir süre önce ağırlıklı olarak ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda ile yapılan gıda ticaret anlaşmalarıyla ilgilenirken, şimdi yurtdışında çiftlik üretimine yatırım yapıyor. İlk yıllarda Pakistan’ da gübre tesisi inşaatı, buğdayı üretimi; Asadabad, İslamabad, Lahore ve Gwadar’da büyük ölçekli sebze ve tahıl işleme tesisleri, Sukkur’da et işleme tesisleri kurdu. Süt, pamuk, pirinç için yüz binlerce hektarlık tarım arazisi kullanacak. Bu yakın bölge tedariğini Özbekistan ve Bangladeş ‘e de yaymayı planlıyor.
Çin, Avustralya’da bazı büyük pamuk çiftliklerinin sahibi oldu. Brezilya’daki büyük ölçekli soya fasulyesi üretim alanlarında söz sahibi oldu; İsviçre’ de tohum endüstrisine yatırımlar yaptı.
Akdeniz’e uzanan yollarda İran’ la işbirliğini geliştiriken, Çin Ukrayna’da 3 milyon hektar (7,4 milyon dönüm) tarım arazisi kiraladı.
Çin’in denizaşaırı çiftçilik stratejilerinde Afrika da Çin için geniş toprak arazileri açısından özel önemde bir ülke. Kıtada Diamniadio Uluslararası Sanayi Platformu (The Diamniadio International Industrial Platform) adlı bir örgüt kurdu, özellikle Senegal ile ilişkilerini güçlendiriyor. Güney Asya’dan Kenya ve Tanzanya’ya, ardından Cibuti üzerinden Akdeniz’e kadar olan rotayı yükseltmek için limanlar ve deniz altyapısı, demiryolları inşa ediyor. Uganda, Mozambik, Zambiya’ da tarımsal sanayi yatırımları var.