Koronavirüs etksinin ekonomilerin büyümesini olumsuz etkilediği bir dönemde dünya dış ticaret hacmi de düştü. Ancak bu düşüş eğilimi 2018-2019 yıllarında da yavaşlama gösteriyordu.
2017 yılında yüzde 4,7 büyüyen dünya ticaret hacmi 2018 yılında yüzde 3,3’lük büyüme performansıyla belirgin bir yavaşlama gösterdi. 2019 yılında küresel ticaret hacmindeki yavaşlama devam etti; 2020 yılı için bekleniler de iç açıcı değil. Örneğin küresel ticaret açısından öncü gösterge niteliğindeki BalticDry kuru yük endeksi Eylül ayından bu yana devamlı geriliyor.
(Baltık Kuru Yük Endeksi kömür, demir cevheri, tahıllar ve daha birçok ürününün nakliye rotasını dikkate alarak tutulan bir grafiktir.Kuru yük taşımacılığının yüksek talebe sahip olması dünya genelinde hammadde ticaretinin yükseldiğini gösterir. Kuru yük taşımacılığına olan talep azaldığında dünya genelindeki ham madde ticareti de azalacaktır.)
Düşüş, mart nisan aylarına dek büyük oranda devam etti; mayıs ayında kısmi bir toparlanma yaşanıyor ancak bu bile düşüş dönemlerinde, geçen yılın aralık ayını yakalayabilmiş değildi.
Geçen yıl küresel ticaret açısından dünyanın gözü ABD ve Çin arasındaki ticaret görüşmelerindeydi. Aynı dönemde Küresel ticaretteki korumacı tedbirler ve İngiltere’nin AB’den çıkışı (Brexit) kaynaklı belirsizliklerden dolayı ekonomik aktivite yavaşladı. Bu yavaşlama taşımacılık ve lojistik sektörü açısından da görülüyor.
Nitekim Dünya ticareti Mart ayında Şubat ayına göre % 1,4 daha düşüktü. Bu düşüş, dünya ticaretinin de ortalama % 1,2 oranında düştüğü Ocak ve Şubat aylarına kıyasla çok daha fazla değil. Ancak dünya ticaret ve üretimin gelişmesinde önemli bölgesel farklılıklar var. Kriz Avrupa’da özellikle güçlü hissedildi, ticaret % 7’den fazla ve sanayi üretimi % 12’den fazla düştü.
Çin’de ise ticaret ve üretim, Ocak-Şubat aylarından sonra Mart ayında toparlandı. Nisan mayıs etkileri henüz değerlendirmek için erken. Ancak dünya ticaretinde düşüş zaten geçen yılda da söz konusuydu; Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) “2019 Dünya Ticaret İstatistikleri İncelemesi” raporuna göre geçen yıl dış ticaretin büyüme hızının azalmasında, dünya ihracatında yüzde 37 paya sahip Avrupa ve yüzde 35 paya sahip Asya’daki ihracat düşüşü etkili oldu.
Şimdi gözler dünya genelinde Yeni İhracat Siparişleri gibi öncü göstergelerin küresel ticarete nasıl yansıyacağı…