Son yıllarda enerji konularında düşük karbon yayılımı konuları öne çıkıyor. Bu süreç iklim değişikliği sürecinin giderek bir iklim krizine dönüşmesine bağlı olarak ilerliyor. Birçok ülke ve uzmanlar verimli çalışan ve karbon ayak izini azaltan yeni enerji sistemleri üzerine çalışıyor. İşte ısı pompaları teknolojisi burada dikkati çekiyor.
Peki Isı pompası nedir?.. Isı pompası havadan aldığı ısı enerjisini evin sıcaklığını arttırmak ya da azaltmak için kullanılan bir fikre dayanıyor. Böylece enerji tüketimi ve karbodioksit salınımını önemli ölçüde azalıyor. Elektrikle ısıtmaya göre, iklimlendiriciler/ ısı pompaları 3-4 kat daha verimli. Elektrik enerjisi gaz sıkıştırmaya, soğutucu pompalamaya harcanıyor.
Küresel ölçekte 2022 yılında ısı pompası satışlarının %11 arttığı istatistiklere yansıdı. Dünyada 100 milyondan fazla ev ısı pompası ile ısıtılıyor. Bu sayı yalnızca Avrupa’da bulunan 200 milyondan fazla binanın karbonsuzlaştırılmasıyla karşılaştırıldığında henüz başlangıç noktasında olduğu söylenebilir. Enerji ve iklim taahhütleri tamamen uygulanırsa ısı pompaları 2030’ da küresel CO2 emisyonlarını 500 milyon ton azaltabileceği iddia ediliyor. Bu rakam bugün Avrupa’da yollarda bulunan tüm binek otomobillerin emisyonlarına eşit. Ancak iklim hedeflerine ulaşmak için 20230 yılına kadar binaların beşte birinin ısı pompasına geçmesi gerekiyor.
ABD’de ısı pompalarının verimliliğine dair bir rapor yayımlandı. Buna göre yer altı kaynaklı ısı pompalarından jeotermel için önemli avantajlar olduğuna işaret edildi. (Yeraltı kaynaklarından su kaynaklı ısı pompaları da var.)
ABD Enerji Bakanlığı’ nın, jeotermal ısı pompalarının (GHP’ler) ulusal kitlesel ölçekte konuşlandırılmasının karbondan arındırma çabaları üzerindeki potansiyel etkisini sunan raporunda Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı uzmanları da yer aldı. (https://www.jeotermalhaberler.com/jeotermal-isi-pompalarinin-karbondan-arindirma-potansiyeli/)
Hazırlanan yeni bir rapora göre jeotermal’e bağlı ısı pompaları binaları ve şebekeyi karbondan arındırırken enerji tasarrufu da sağlayabilir.
Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerjiden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Alejandro Moreno, “Jeotermal ısı pompaları ülkenin enerji geleceği için muazzam bir değer sunuyor” ifadesini kullandı:
“Bu rapor, jeotermal ısı pompalarının binalarımızı karbondan arındırmak, yeni elektrik üretimi ve iletimi ihtiyacını azaltmak ve Amerikalılara ülke çapında enerji tasarrufu sağlamak ve aynı zamanda ABD’de istihdam yaratmak için hazır bir strateji olduğunu doğruluyor.”
Çalışmanın modellenen senaryolarına dayanarak, ısı pompaları sistemlerinin toplu konuşlandırılmasının başlıca faydaları şöyle sıralandı:
- Yıllık elektrik tüketiminde ve sera gazı emisyonlarında net azalma
- Yıllık enerji üretimi ihtiyacının azalması
- Enerji üretim kapasitesi ve depolama kapasitesi ihtiyacının azalması
- Şanzıman oluşturma gereksinimlerinin hafifletilmesi
- Yaz ve kış kaynak yeterliliği gereksiniminin azalması
- Elektrik güç sistemi ve inşaat sektöründe azaltılmış CO2 emisyonları
- Tüketiciler için elektriğin marjinal sistem maliyetinin azaltılması
- Azaltılmış kümülatif sistem elektrik maliyeti
- Bölgesel pik elektrik yükünün azaltılması
- Bölgesel elektrik güç kaynağının güvenilirliği artırıldı
Türkiye’de de inşaat sektörünün iklim dostu dönüşümü için ısı pompaları ile ilginin artması gerektiği yönünde görüşler var. Bu tedbir ısıtma sektöründe fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasını başlatabilir.
Bakanlık destek veriyor
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Isı Pompası’ nın kullanımı konusunda bilgilendirici notlar içeren sitesinde şu ifadeler yer alıyor.
”Isı pompası, ısı enerjisini bir ortamdan diğer bir ortama taşıma prensibine dayanan ve elektrikle beslenen bir sistemdir. Gerekli şartlar sağlandığında yüksek miktarlarda enerji düşük maliyetlerle kullanıma sunulabilir.
Çoğu insan için ısı pompası yeni bir terimdir. Oysaki evlerimizde ısı pompası çalışma prensibi ile aynı mantığın ürünü olan buzdolabı, klima ve derin dondurucu gibi cihazlar kullanılmaktadır. Söz konusu cihazların çalışma mantığı ısıyı taşıma prensibine dayandığından bu cihazlar, ısı pompası başlığı altında toplanabilirler. Isı pompasının yakın bir gelecekte ülkemizde de yaygınlaşması kaçınılmaz bir sonuçtur.
Isı Pompası Çeşitleri
Hava Kaynaklı Isı Pompası
Su Kaynaklı Isı Pompası
Toprak Kaynaklı Isı Pompası
Isı Pompasının Kullanıcıya Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Isı Pompası, enerji tüketim maliyeti, servis ve bakım maliyeti en düşük olan sistemdir.
Kullanıcılar birbirinden bağımsız olarak istedikleri kadar ısıtma ve soğutma yapabilirler. Ayrıca her kullanıcı kullandığı kadar enerji bedeli öder.
Mekanın yerleşim ve iç dekorasyonuna en uygun olan tavan yada yer tipi ısı pompası cihazı seçilebilir.
Bir cihaz bakıma girdiğinde diğerleri çalışmaya devam edebilir.
Bünyesinde bir yanma olmadığından patlama, yangın ve zehirlenme gibi riskleri yoktur.
Gaz hattı, gaz sayacı ve baca sistemi gibi ek donanımlara gerek duymaz.
Kokusu, dumanı yoktur.
Her ısı pompası uzaktan kontrol cihazı veya bir termostat ile kontrol edilebilir, bina otomasyon sistemine bağlanabilir.
Isı Pompası Daha mı Ekonomik? Neden Kullanmalıyız?
Isı pompası doğadaki enerjiyi ( toprak , hava yada su )çok az enerji harcayarak bina içine ısı olarak taşıyan yada tam tersini yaparak bina içini soğutan bir sistemdir. Enerji harcaması alınan enerjiye göre çok düşük kalmaktadır.1 kw enerji harcamasına karşılık kullanılan kaynağa göre 4-6 katı enerjiyi alabilmekteyiz. Bu oran yerden ısıtma sistemleri ile maksimum etkinliğe ulaşmaktadır.Yerden ısıtma hesaplamalarımızda gerekli sirkulasyon su sıcaklığını 40 C olarak seçmekteyiz.Eğer yerden ısıtma hesaplamalarında bunlar dikkate alınmazsa ısı pompası cihazları daha fazla enerji tüketecektir. Yaptığımız bilgisayar yazılımı sayesinde bütün Türkiye hesaplamalarında iklim bilgileri ile doğru orantılı ısı kaybı hesabı yapılmakta ve enerjinin verimli kullanılması sağlanmaktadır. Buda her türlü alternatif enerjiyi kullanmamızı sağlıyor.