Amerika Birleşik Devletleri Covid-19 salgınında dünyada en fazla can kaybı veren ülke ve vaka artışında grafiklerde hızla yükselen bir eğri çizdi. Son sayılara göre can kaybı 110.600, vaka sayısı 1 milyon 936’ e çıktı. Ölüm sayılarında siyahiler ve Hispanikler daha yüksek oranlarda.
Covid 19’ un siyahiler ve Hispaniklerde yüksek olmasının bir nedeni sağlık hizmetlerine erişimde dezavanjlı guruplar arasında olması; diğer bir neden kronik rahatsızlıkların yüksekliğiyle ilişkili.
Ancak Amerika toplumunun geneline baktığımızda da bir ‘anomali’ ile karşılaşıyoruz. Sağlık alanında dünyanın en fazla kaynağını aktaran ülke olmasına karşın; sigortasız ve dolayısıyla hastane masraflarını karşılamaktan yoksun insan sayısı bakımından da önde geliyor!.. Üstelik yaklaşık 50 milyon kişi de 3.-4. Dünya toplumlarınkine denk düzeyde sağlık hizmeti alıyor.
Amerika toplumun ‘sağlık anomalisi’ aşırı kilo ve obezite
Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına bakılırsa, Amerika toplumunun bütünüe yayılan sağlık sorunlarının temelinde aşırı kilo ve obezite öne çıkıyor. DSÖ ‘ye göre özellikle son 25 yıldan fazla bir süredir, yetişkin nüfusun yarısından fazlası aşırı kilo aldı veya obezleşti. Yetişkinlerin üçte ikisinden fazlası ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tüm çocukların ve gençlerin yaklaşık üçte biri aşırı kilolu veya obez olduğu anlaşıldı. (overweight or obese.)
Obezite en çok 40 yaş ve üstü ve Afro-Amerikan erişkinlerde rastlanıyor; yüksek gelirli yetişkinlerde ise az görülüyor.
Amerika’ da 2009-2012 yılları arasında yetişkin kadınların% 65’i ve yetişkin erkeklerin% 73’ü aşırı kilolu veya obezdi.
2009-2012 yılları arasında, 2 ila 19 yaş arasındaki her üç gençten biri aşırı kilolu veya obezdi.
Amerika’ da diyet programları işe yaramıyor
Dünya Sağlık Örgütü raporlarında obezite ile ilgili yayınlanan rakamlar, sağlık endüstrisinde önemli yer tutan diyet programlarının da pek işe yaramadığını ortaya koyuyor. Diyete en çok para harcanan Amerika’ da insanların yüzde 90 ‘ ı zayıflayamıyor!
Fakat başarısız diyetprogramlarının beslenme alışkanlıkları nedeniyle vücudun kilo döngüsünü bozduğunda metabolizma zayıflıyor ve sağlık sorunu daha da büyüyor.
Kronik hastalıklar riski artırıyor
DSÖ’ ye göre çoğu Amerikalı, şeker tüketimi, doymuş yağlar, kalori sorununu aşamıyor. 2000’li yılların başından bu yana her yaştan ABD’li yetişkinin yaklaşık yarısında karın obezitesi mevcut; Prevalans (risk alındaki nüfus) artan yaşla birlikte daha yükseliyor ve etnik kökene göre zencilerde daha da artıyor.
Beslenme alışkanlığının kilo döngüsüne zararları ise kronik hastalık rikini artırıyor. Özellikle Karın obezitesi olan yetişkinlerde hipertansiyon, anormal kan lipit profilleri ve diyabet oranları daha yüksek.
2009-2012 yıllarında, 18 yaş ve üstü yetişkinlerin yaklaşık% 56’sında yüksek tansiyon başlangıcı (prehipertansiyon) % 27 düeyinde; hipertansiyon ise % 29 olarak hesaplandı. Aynı yıllarda (2009-2012) 8 ila 17 yaş arasındaki çocukların% 10’unda sınırda hipertansiyon (% 8) veya hipertansiyon (% 2) vardı.
2009-2012 yılları arasında yetişkinler arasında hipertansiyon (hypertension) oranları en fazla Afrikalı Amerikalılarda (% 41) ve 65 yaş ve üstü yetişkinlerde (% 69) yüksekti.
