Küresel Araştırmacı Gazeteciliğin çarpıcı bir örneği ‘Pandora Belgeleri’ adı verilen yayınlarla kamupyuna açıklanmaya başlandı.
‘Pandora Belgeleri’ genellikle para ve diğer varlıkları gizlemek için kullanılan, sınırlar ötesine yayılan karmaşık şirket ağlarını ifşa ediyor.
Bugüne kadarki en büyük küresel araştırmacı gazetecilik çalışması olan ‘Pandora Belgeleri ABD’nin Başkenti Washington DC’de bulunan Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) edindiği bilgiler sayesinde gerçekleşti. Buna göre 117 ülkede 600’den fazla gazeteci 14 farklı kaynaktan edinilen belgeleri aylarca inceledikten sonra bu hafta boyunca yayınlanacak haberleri derledi.
Pandora Belgeleri’ nde off-shore hesapları mercek altına alındı. Off-shore hesapları uluslararası ayrıcalıklı vergi indirimi ve kimlik gizliliği sağlanan ülkelere yapılan transferleri gösteriyor. Vergi cenneti de bu ülkelerde genellikle şirket kurmak kolay ve kurumlar vergisi düşük, ayrıca şirket sahiplerinin kimliğinin ortaya çıkması da zor olarak biliniyor. (Örneğin Cayman Adaları, Britanya Virjin adaları, Britanya Denizaşırı Toprakları ile İsviçre ve Singapur gibi ülkeler)
Vergi cennetlerine yapılan transferler genellikle kendi ülkelerindeki yasal takip ve kimlik bildirimlerinden kaçınmak için, yasal boşluklardan yararlanarak vergiden kaçınmalarına olanak sağlıyor.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) ulaştğı bilgiler arasında 35 ülkenin eski ve yeni liderleri, 330’dan fazla politikacı ve üst düzey kamu görevlisi, 90 ülkeden 330 politikacının da aralarında bulunduğu kişilerin yer aldığı iddia ediliyor.
Pandora Belgeleri’nde, aralarında Ürdün Kralı II. Abdullah, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair,Çekya Başbakanı Andrej Babis, Lübnan Başbakanı Necip Mikati, Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı Muhammed bin Reşit al Maktum, Karadağ Cumhurbaşkanı Milo Djukanoviç, Şili Cumhurbaşkanı Sebastian Pinera gibi birçok dünya lideri yer alıyor. Belgelerde ayrıca Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Brezilya ve başka ülkelerden 130 milyarderin hesaplarına ilişkin ayrıntılara da yer veriliyor.
‘Pandora Belgeleri- Pandora Papers’ dosyasında 6,4 milyon belge, 3 milyona yakın resim, 1,5 milyondan fazla e-posta ve neredeyse yarım milyon excel tablosu bulunuyor.