Sudan’da Başbakan Abdalla Hamdok ile Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütü lideri Abdel-Aziz al-Hilu, perşembe günü Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da ‘laiklik’ ilkesini benimseyen bir bildirgeye imza attılar.
Sudan’ı laik bir devlet haline getirmek için yapılan anlaşma din ile devlet’i birbirinden ayırmayı kabul ederek, 30 yıllık İslami yönetimi sona erdirdi. Buna göre ‘Devlet, resmi bir din tesis etmez. Hiçbir yurttaş dinine dayalı olarak ayrımcılığa tabi tutulamaz ”ifadelerinin yer aldığı yeni toplumsal sözleşme uygulanacak.
Ülkedeki birçok etnik yapının, çok dinli ve çok kültürlü bir toplum modelinin tanıması da sağlanan anlaşmada halkın siyasi entegrasyonu ‘laiklik’ ilkesiyle daha güçlenmesi bekleniyor. Ancak seküler yapının müesses yapı ve yönetim anlayışının nasıl şekilleneceği de merakla bekleniyor.
Daha önce iktidarda olan ve 1989’dan beri 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten Ömer el Beşir, haftalar süren kitlesel halk hareketlerinin ardından 2019 yılında askeri bir darbe ile görevden uzaklaştırılmıştı. Beşir, iktidarı ele geçirdiğinde ülkeyi “İslam dünyasının öncüsü” yapmaya çalışan katı bir İslam hukuku yorumunu benimsemişti.
İktidardan uzaklaştırılan ve yolsuzluktan suçlu bulunarak iki yıl hapis cezasına çarptırılan devrik lider Ömer el Beşir cezaevine konuldu. Beşir’in, daha sonra Uluslararası Ceza Mahkemesine (UCM) teslim edileceği açıklandı.
Yine de Sudan’ da yeni anayasanın uygulanmasında Ömer el Beşir taraftarlarının geçiş dönemindeki tavrı önemli olacak. Beşir taraftarları Devleti, hukuk ile din arasındaki yakın bir ilişki üzerinde tanımlıyordu;
Yeni yönetim ise iktidar meşrutiyetini çok kültürlü ve çok dinli toplum ihtiyaçlarını da kabul edip, dini özgürlükten kültürel özgürlüğe geçişte sağlamaya çalışacak.