Türkiye kıtalar ve bölgeler arası konumu çerçevesinde bölgesel ulaştırma koridorlarının geliştirilmesine yönelik birçok girişime desteği çerçevesinde “Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotası’nın geliştirilmesine yönelik çabalar devam ediyor.
Konuyla ilgili olarak taraf devletlerden Kazakistan Ticaret ve Entegrasyon Bakanı Serik Cumangarin, Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Şahbazov ile Astana Uluslararası Forumu esnasında yaptığı konuşmada “Trans-Hazar Uluslararası ‘Darboğazların eş zamanlı olarak giderilmesi için 2027 yılına kadar bir yol haritası belirledik.’ dedi.
“Trans-Hazar Uluslarararası Rotası Türkiye’den başlayarak Kafkaslar bölgesine, buradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı takiben Orta Asya ve Çin Halk Cumhuriyeti’ ne ulaşıyor.
Bu rota aynı zamanda tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması projesinin en önemli bileşenlerinden birini oluşturuyor.
Orta Koridor ülkemizden başlayarak, demiryolu ve karayolu bağlantılarıyla sırasıyla Gürcistan, Azerbaycan ve Hazar Denizine, buradan da (Hazar geçişi kullanılarak) Türkmenistan- Özbekistan-Kırgızistan veya Kazakistan güzergâhını takip ederek ÇHC’ye uzanıyor. Bu çerçevede, Bakü/Alat (Azerbaycan), Aktau/Kuryk (Kazakistan) ve Türkmenbaşı (Türkmenistan) limanları Hazar Geçişindeki kombine taşımacılık için kullanılıyor.
Kazakistan Ticaret ve Entegrasyon Bakanı Serik Cumangarin’in, Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Şahbazov ile Astana Uluslararası Forumu esnasında yaptığı konuşmada Rota üzerinde olası darboğazların eş zamanlı olarak giderilmesi çalışmalarının tüm proje katılımcıları tarafından desteklendiği açıklandı.
Forum sürecinde Azerbaycan ve Kazakistan 55 milyon dolar değerinde 8 sözleşme imzaladı.
Taraflar enerji, iletişim, ulaşım, tarım, kültür, turizm ve diğer alanlardaki ortak projeleri de görüştüler.
Trans-Hazar Uluslarararası Rotasının Önemi
Trans-Hazar Rotası, Tarihi İpek yolunun canlandırılmasına dair Orta Koridor Girişimi olarak adlandırılıyor ve başta denize çıkışı olmayan ülkeler olmak üzere, bölge ülkelerinin ilgisini çekiyor.
Örneğin bir yıl içinde Çin’den Avrupa’ya giden 10 milyon konteynırın %96’sı denizyoluyla, ancak %4’ü Kuzey Koridoru olarak adlandırılan Trans-Sibirya Demiryolu hattı üzerinden sevk ediliyor. ‘Orta Koridor’ Avrupa ile Asya arasında bir ticaret yolu olarak Kuzey Koridoruna oranla daha hızlı ve daha ekonomik, 2.000 km daha kısa, iklim koşulları bakımından da daha elverişli olup, deniz yoluna kıyasla ulaşım süresini 1/3 nispetinde (15 gün) kısaltıyor. Orta Koridor ayrıca, Türkiye’ nin liman bağlantıları sayesinde Asya’daki yük trafiğinin Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Akdeniz bölgesine ulaşması için önemli fırsatlar sunuyor.
Orta Koridor rotası etkin kullanıldığı takdirde, halen yıllık 600 milyar ABD Doları tutarında olan Avrupa-Çin ticaret trafiğinden Orta Asya ülkeleri ekonomik fırsatlar elde edilebilecek. Özellikle Türkmenistan, Kazakistan ve Azerbaycan limanlarında lojistik merkezler ve serbest ticaret sahaları kurulması, Trans Hazar işbirliğinin gelişmesine ve derinleşmesine katkı sağlayacağı tahmin ediliyor.