ABD’ de eyaletlerin sosyal harcamaları neden sınırlı tutuluyor?
ABD’de, eyaletlerin, yerel yönetimlerin ve kamu işletmelerinin bütçeleri federal hükümet bütçesinden farklı olarak, tıpkı özel sektör firmaları gibi iflas rejimine tabidirler ve özel sektör firmalarının karşılaştıkları sermaye riskleriyle karşı karşıyadırlar.
ABD’de eyaletlerin iflas yaratacak şekilde borçlanmalarının önüne geçmek amacı ile bazı anayasal düzenlemeler yapılmıştır. Günümüzde tek bir eyalet dışında (Vermont Eyaleti) cari bütçelerinin dengede olması bir zorunluluktur.
Federal bütçe için böyle bir zorunluluk yoktur.
Denklik zorunluluğu, kamu gelirlerinin sınırlı olduğu eyalet ve yerel yönetimlerde, kamu harcamalarını kullanarak, mali politika geliştirilebilmesine engel teşkil etmektedir.
ABD bütçe açığında rekor kırdı: 11 ayda 3 trilyon dolar!
ABD’de eyaletlerin iflas yaratacak şekilde borçlanmaları yasak ancak tabii ki federal bütçe için böyle bir zorunluluk yok. Hem itibari nitelikte bir Devlet’in para basma hakkı olduğu için, hem de ekonomilerin en önemli mali/siyasi araçlarından biri para politikasına dayandığı için konu tartışma dışı elbette..
Ancak finansal dengeler açısından ‘para miktarı’ da önemli bir fonksiyona sahip.
ABD federal bütçesi de rezerv para olma fonksiyonu yanında nominal büyüklüğü ile dünyanın en büyük mali/siyasi aracı olarak görülüyor. Ancak Federal Bütçe açıklarını büyütüyor. Geçen yıl bütçe açığı yaklaşık 1,0 trilyon dolardı ve ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH)% 4,6’sına tekabül ediyordu.
ABD bütçe sisteminin açıklarının büyümesinin rezerv para gücüne orta-uzun vadede etkisi henüz bilinmiyor.
Nitekim bu sene için pandemi nedeniyle ekonomik faaliyetlerin yavaşlaması yanında sosyal yardım ve özellikle sağlık harcamaları ABD Hazinesinin daha büyük miktarda açık vermesine enden oldu. Ekim 2019-ağustos 2020 arasındaki mali dönemde bütçe açığı rekor kırıldı, bütçe açığı 11 ayda 3 trilyon dolara yükseldi. (Üstelik geçen yılın son çeyreğinde düşük işsizlik rakamları vardı.)
ABD hazinesi, son bütçe açığı rakamlarıyla tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu rakam 2009’daki 1.4 trilyon dolar ile önceki rekorun 2 katından fazla.
ABD Kongre Bütçe Ofisinin tahminlerine göre 30 Eylül’de son bulacak mali yılda bütçe açığının 3,3 trilyon dolara çıkması bekleniyor.
