Cumhuriyetimizin 100.yılında Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK), anlamlı ve önemli bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. KGK, SASAM ve Türkiye-Kazakistan Dostluk Derneği tarafından ortaklaşa düzenlenen etkinlikte, Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal ATATÜRK’ün çağdaşı ve akranı olan, onunla çok benzer düşünce, vizyon ve misyon sahibi olan Türkistan Türklüğünün önderlerinden Kazak Mustafa ÇOKAY anılıp, aziz hatıraları yad edildi.
KGK Danışma Kurulu Üyesi Cesurhan TAŞ’ın moderatör, Zafer KİBAR, Prof.Dr.Abdülvahap KARA ve Eski Kültür Bakanı Namık Kemal ZEYBEK’in başkonuşmacı olduğu etkinlikte, KGK adına Başkan Yardımcısı Bülent AYDEMİR, SASAM Başkan Yardımcısı Mesut Emre KARAKÖSE ve Türkiye-Kazakistan Dostluk Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Alina BOKOYEVA da birer selamlama konuşması yaptılar.
Türkistan Türklüğünün önderlerinden Kazak Mustafa ÇOKAY anısına hazırlanan programda onun, Çarlık Rusyası ve Sovyet işgali altında bulunan Türk halklarının birliğini ve dirliğini savunan mücadelesi anlatıldı. Bu fikrin temsilcisi olan Alaş Orda hükûmetinin üyesi, gazeteci, yazar ve politikacıdır. Kazakistan’ın Kızılorda kentinde doğan Mustafa ÇOKAY, çocukluğunda yöneticilerin haksız uygulamalarına mâruz kalan babasının ve yakınlarının çektiği büyük sıkıntıları gördüğünden haksız davranışlara karşı hukuk mücadelesi verme amacıyla Petersburg Üniversitesi’nde hukuk Fakültesine girip buradan mezun olmuştur. Türkistan Türklüğünün temel insan hakları ve özgürlükleri mücadelesini Rus Duması’na taşıma başarısı göstermiştir. 1917 Ekim İhtilâli ile Bolşevikler’in güçlenmesi Türkistan müslümanlarının Taşkent’teki siyasî faaliyetlerini sona erdirince Hokand’da Orta Asya Türk tarihinde ilk modern devlet yapılanması olan Türkistan Muhtariyeti 27 Kasım 1917 tarihinde ilân edildiğinde kurulan hükümette Mustafa ÇOKAY önce dışişleri bakanı, ardından başbakan olarak görev almıştır. Öğrencilik yıllarından itibaren Türkçülük ve Cedîdcilik akımlarını benimseyen Mustafa ÇOKAY’ın siyasî fikirlerinin oluşmasında Kazak Alaş Millî Hareketi’nin lideri Alihan BÖKEYHANOV’ un büyük etkisi olmuştur.
Etkinlikte Türkiye Kazaklarından olan Prof.Dr.Abdülvahap KARA tarafından 3 dile çevirisi yapılan Mustafa ÇOKAY’ın 1928 yılında Paris’te yayınladığı Sovyetlerin Orta Asya Politikası (Chez les soviets en Asie centrale) adlı kitap da tanıtıldı. Çok sayıda siyasetçi, bürokrat, akademisyen, işadamı ve öğrencinin katıldığı ve Kazakistan’dan gelen çok sayıda konuğun da bulunduğu etkinlik Türkistan Pilavı ikramı ile son buldu.
