Covid 19 salgınının etkileri nedeniyle dünya ticareti büyük bir gerileme yaşarken mal ihracatı düştü.
Bu yavaşlama öncelikle taşımacılık ve lojistik sektörü açısından görülüyor; örneğin Dünya ticareti Mart ayında Şubat ayına göre % 1,4 daha düşüktü. Bu düşüş, dünya ticaretinin de ortalama % 1,2 oranında düştüğü Ocak ve Şubat aylarına kıyasla çok daha fazla değil gibi görünebilir…
Ancak bu düşüş eğilimi 2019 yılında başladı; nitekm 2017 yılında yüzde 4,7 büyüyen dünya ticaret hacmi 2018 yılında yüzde 3,3’lük büyüme performansıyla belirgin bir yavaşlama gösterdi. Küresel ticaret hacmindeki yavaşlama, öncü gösterge niteliğindeki BalticDry kuru yük endeksine de yansıdı. (Baltık Kuru Yük Endeksi kömür, demir cevheri, tahıllar ve daha birçok ürününün nakliye rotasını dikkate alarak tutulan bir grafiktir.)
Ancak dünya ticaret ve üretimin gelişmesinde önemli bölgesel farklılıklar var.
Geçen yıl küresel ticaret açısından dünyanın gözü ABD ve Çin arasındaki ticaret görüşmelerindeydi. Aynı dönemde Küresel ticaretteki korumacı tedbirler ve İngiltere’nin AB’den çıkışı (Brexit) kaynaklı belirsizliklerden dolayı ekonomik aktivite yavaşladı.
Bu yıl pandemi etkisindeki ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlama Avrupa’da özellikle güçlü hissedildi, ticaret % 7’den fazla ve sanayi üretimi % 12’den fazla düştü.
Türkiye’ nin özellikle krizden etkilenen bu bölgelere ihracatı da azaldı; geçen yılın önemli ihracat kalemlerinin performansı bu yıl pandemi nedeniyle geriledi.
Örneğin, geçen yıl Kimya sektörü ihracatta artan performansı ile dikkatleri üzerine çekmişti; sektör yüzde 18,54’lük büyüme ile Türkiye’nin ihracatta en fazla büyüyen sektörü oldu. Doğaltaşda da aynı sıkıntı var.
Ancak özellikle pandemiyle birlikte birçok sektör taşımacılık -navlun-, gümrük kısıtları, azalan pazar talebinden etkilenirken; gümrük tarifelerinde Türkiye uygulanan bazı değişiklikler de ihracatı yavaşlattı. Bazı sektörlerde anti-damping ve telafi edici vergi soruşturmaları dahil olmak üzere Türkiye’ nin ihracattaki büyüme sürecini etkileyen kararlar alındı. Örneğin Avrupalı çelikçilerin (EUROFER) Türkiye’den gerçekleştirilen HRC ithalatındaki son dönem uygulamalar etkili oldu.
Ay bazında bakıldığında Türkiye’nin mal ihracatı eylül’de 16 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti ve yılın ilk 3 çeyreğinde toplam mal ihracatı 118,4 milyar ABD dolarına ulaştı.
Bu rakamın %35’ini İMMİB’in (İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri) iştigal sahasındaki sektörler temsil ediyor.
Ocak-Eylül dönemi İMMİB sektörleri ihracat rakamlarına bakarsak:
- Kimya sektörü 13,1 milyar ABD doları,
- Çelik sektörü 9 milyar ABD doları,
- Elektrik elektronik sektörü 7,6 milyar ABD doları,
- Demir ve demir dışı metaller sektörü 5,9 milyar ABD doları,
- Maden sektörü 3 milyar ABD doları,
- Mücevher sektörü 2,5 milyar ABD doları ihracat gerçekleştirmiş oldu.
Ocak-Eylül döneminde Mücevher sektörü 2,5 milyar dolar ihracat yaptı
Covid 19 salgınının etkileri nedeniyle dünya ticaretindeki daralma mücevher sektörünü de etkiledi. Nitekim Türkiye’ de kuyumculuk sektörü, yaşanan pandemi sürecinde geçmiş dönemlere göre ihracat rakamlarında büyük kayıplar yaşadı.
İMMİB tarafından açıklanan 1 – 31 Mayıs 2020 tarihleri arasında gerçekleşen mücevher ihracatı, küresel Koronavirüs salgınının etkisiyle bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23 azalarak 517 milyon dolar oldu. Özellikle son aylarda Birleşik Arap Emirliklerine yapılan ihracatın durma noktasına gelmesi, ihracat rakamlarının düşüşünde büyük etken oldu.